گوهر معرفت - عرفان و اخلاق کاربردی

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

پایگاه نشرِ علوم و معارف، تحت إشراف حجة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی از شاگردان علامه آیت الله حاج سیّد محمّدحسین حسینی طهرانی ره

۳۷۷ مطلب با موضوع «انوار عترت» ثبت شده است

لمعات الحسین علیه السلام (1) تبیین رابطه توحید و ولایت

از جمله فرمایشات حضرت سیّد الشّهداء أبا عبد الله الحسین بن علىّ بن أبى طالب علیهم السّلام است که روزى به عنوان خطبه براى اصحاب خود ایراد نمودند:

شعر «أمیری حُسین و نِعمَ الأمیر» از کیست؟

همه ما این شعر معروف «أمیری حُسین و نِعمَ الأمیر» (علیه السلام) را بارها شنیده و آن را زبان حال خود دانسته  و عاشقانه زمزمه کرده ایم اما شاید ندانیم سرآینده آن کیست؟ یادداشت پیش روی از استاد شاهرخ همدانی به این مقوله پرداخته است.

بشنو از نی (زیارت امام حسین علیه السلام و فتوا)

علّامه حِلّى رحمة الله علیه را بعد از فوت، خواب دیدند و از کیفیّت أحوالش استفسار نمودند، جواب گفت: لَوْ لا زِیارَةُ الْحُسَیْنِ وَ تَصْنِیْفُ الالْفَیْنِ لَهَلَکَتْنِى الْفَتاوَى! «اگر زیارت إمام حسین علیه السّلام

بشنو از نی (اشک بر امام حسین علیه السلام)

سالک وارسته حضرت آیت الله بهجت رحمة الله علیه: چقدر بگویم گاه کارهایی مستحبّی داریم که از هزار هزار واجب اثرش بیشتر

بشنو از نی (خواستن توحید از امام حسین علیه السلام)

مرحوم حداد رضوان الله تعالی علیه: 

از خدا امام حسین علیه السلام را بخواهید و از امام حسین خدا را بخواهید
حکایات (تسبیحِ "یا حسین" علیه السلام)

آیت الله سیدحسین یعقوبی قائنی حفظه الله در کتاب شریف سفینه الصّادقین می فرماینددر روایات برای تربت قبر شریف امام حسین علیه السلام نکته ی دیگری مبنی بر اینکه تسبیح تربت در دست انسان بدون آنکه با آن ذکر گفته شود خود تسبیح میگوید بیان گردیده است.

عدم استمداد امام حسین علیه السلام از دیگران در کربلا با داشتن قدرت تکوینی

آیا حضرت سید الشهداء علیه السلام هنگام مواجهه با دشمن، نمی‌توانستند با تصرّف تکوینی، دشمن خود را نابود کنند؟ اگر می‌توانستند، چرا از آن قدرت خود استفاده نکردند و با فریاد «هل من ناصر ینصرنی» و امثال آن، از مردم یاری می‌خواستند؟ 

أسماء الحسنی (اسامی و القاب حضرت زینب کبری سلام الله علیها)

حضرت زینب سلام الله علیها را به قطع و از روی واقع می توان از چند بانوی نمونه تاریخ برشمرد چنانچه کلمات معصومین علیهم السلام در توصیف حضرتش بر آن گواه است، در مقاله پیش روی به اوصاف آن حضرت که هر کدام بیانگر گوشه ای از تجلی شخصیت آن بانوی بزرگوار است اشاره شده است.

زینت عرفان (معرفت حضرت زینب سلام الله علیها)

آوازه کمال، عرفان و پاک دامنی تو در همه عالم پیچیده است، که بودی زینت پدر و ماندی زینت اهل معرفت؛ با اینکه سنگینترین مصائب بر حضرت زینب سلام الله علیها وارد شد اما ذره ای از مسیر عقلانیت که توحید محض است خارج نشد

پرسش و پاسخ (عظمت شأن حضرت زینب سلام الله علیها)

سلام علیکم با توجه به فضایل حضرت زینب سلام الله علیها چرا هیچ روایتی یا تاکیدی برای زیارت این بانوی مکرمه مثل حضرت معصومه سلام الله علیها وارد نشده؟ یا زیارت نامه ای از جانب معصوم علیهم السلام برای ایشان صادر نشده؟ یا در مقام شفاعت به اندازه حضرت معصومه سلام الله علیها از این بانوی بزرگوار صحبتی نشده است؟ با تشکر از زحمات جنابعالی والسلام علیکم پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

سفارش پیامبر به شیعیان درباره حضرت زینب

هنگامی که حضرت زینب سلام الله علیها به دنیا آمد رسول خدا صلى ‏الله علیه و آله در مسافرت بودند لذا امیرمومنان علیه السلام برای نامگذاری دخترشان منتظر تشریف فرمایى رسول خدا ماندند

سیره علامه طهرانی در روز عاشورا و شام غریبان

فرزند ارشد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه در ضمن مصاحبه مکتوبی به تشریح سیره عزاداری والد معظمشان پرداختند که در ضمن آن به سیره علامه در روز عاشورا و شام غریبان اشاره می کنند که تقدیم می گردد.

کتاب "بر مرکبِ إرادت" (مستندات قرآنی و روایی زیارت پیاده همراه با آداب سفر)

چندسالی است که سفر زیارت اربعین سیدالشهداء علیه السلام با پای پیاده که سیره علما در سابق بوده جانی دوباره گرفته و هر ساله شور و شعوری حسینی در دلها به پا می کند، حال که این حرکت عظیم هر ساله تکرار می شود بسیار مناسب است که فرهنگ نامه آن دانسته شود، از این روی حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی برای اولین بار مستندات زیارت پیاده را در تاریخ بر اساس قرآن و روایات و سیره علما و حتی در سایر ادیان بررسی کردند که به صورت جامع در کتابی به نام "بر مرکب إرادت" تقدیم می گردد.

احساسات و عواطف سیّد الشهداء علیه السّلام در روز عاشورا

برخی به اشتباه به جهت نگاهی تک بعدی به حقیقت امام وی را بی احساس و خالی از هر گونه عاطفه بشری می پندارند لذا ورود مصائب جانکاه روز عاشورا را بر امام حسین علیه السلام امری عادی تلقی می کنند در حالیکه احساسات و عواطف به جهت جامعیت و کمال در امام معصوم و اولیای الهی بیش از دیگران است که در این مقاله به آن پرداخته می شود

لمعات الحسین علیه اسلام (15) خطبه حضرت در شب عاشورا در جمع اصحاب

 

حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام روز تاسوعا نزدیک غروب آفتاب اصحاب خود را جمع نمودند. و حضرت علىّ بن الحسین زین العابدین علیه السّلام مى‏ فرماید: من نزدیک رفتم تا ببینم به آنها چه مى ‏گوید؛ و من در آن وقت مریض بودم. پس شنیدم که پدرم به اصحاب خود چنین فرمود:

حکایات (ادب و ارادت امیرکبیر به امام حسین علیه السلام و عنایت حضرت)

مرحوم آیت الله اراکی رضوان الله علیه می فرمودند: شبی خواب امیرکبیر را دیدم، جایگاهی متفاوت و رفیع داشت. پرسیدم چون شهیدی و مظلوم کشته شدی این مرتبت نصیبت گردید؟ با لبخند گفت: خیر. 

فضیلت زیارت قبر امام حسین علیه السّلام‏ در مکتوبات علامه طهرانی ره

مرحوم علّامه حاج سیّد محمد حسین حسینی طهرانی رحمة اللـه علیه در کتاب شریف امام شناسی در باب زیارت سیدالشهدا علیه السلام روایتی را آوردند که تقدیم میگردد.

بشنو از نی (ارادت علامه طباطبایی به حضرت عباس)

علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: «تمام سرمایه و دارائی من این است که مانند آدم های پشت کوهی، صاف و بی غلّ و غشّ به حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام ارادت و ایمان دارم»

نفحات الاُنس (منزلت حضرت عباس علیه السلام)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: آقا قمر بنی هاشم علیه السلام چنان مقامی دارد که

کعبۀ عشق (لزوم ارادت سالکان راه خدا به حضرت عباس علیه السلام)

در سیر الی الله مقصد خداست و اولیای الهی هر کدام بر اساس ظرفیت و سعه و نورانیتی که دارند طریق هستند بر همین پایه است که از معصومین علیهم السلام به باب الله تعبیر می شود. یکی از اولیاء الهی که در سلوک الی الله همه سالکان راه خدا به ارادت تام و توسل و توجه بدان محتاجند، حضرت ابولفضائل، عباس بن علی علیه السلام است.

یک سینه سُخن (عنایت حضرت زینب به خانم ام البنین)

حجة الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی:

استاد ما آیت الله علوی بروجردی (نواده مرحوم آیت الله بروجردی رحمة الله علیه)  برای حقیر نقل کردند که مرحوم سلطان الواعظین رحمة الله علیه که شخص متتبعی بود برای خود من نقل کرد که در روایات دیدم که وقتی حضرت زینب سلام الله علیها وارد مدینه شد زنان قریش به دیدنش رفتند خبر به حضرت ام البنین سلام الله علیها رسید ایشان هم رفت اما وقتی به خیمه حضرت زینب رسید چون قریشی نبود تواضع و ادب کرد و داخل نشد! 

بانوی شرافت (تجلیل از شخصیت کم نظیر حضرت ام البنین سلام الله علیها)

در این مقاله که برگرفته از سخنرانی های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی است به اختصار به گوشه ای از تجلیات شخصیت یکی از بانوان کم نظیر و تاثیر گذار در تاریخ اسلام، حضرت فاطمه ام البنین سلام الله علیها پرداخته شده است.

بشنو از نی (مبانی رفتاری مکتب امام حسین علیه السلام)

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله: ایثار مال و نثار جان از جلوه های برجستهٴ عرفان و معنویت کربلاست و اساساً حرکت امام حسین علیه السلام بر این اساس استوار است. (پایگاه اسراء)

حیات و شهادت حضرت على اکبر علیه السّلام‏ به قلم علامه طهرانی ره

آنچه مسلّم است حضرت علی اکبر علیه السلام از بزرگترین فرزندان حضرت بوده است و بیست و پنج سال از عمرش مى‏ گذشته است و داراى زن و فرزند بوده است  و در بسیاری خصوصیات شبیه‏ ترین مردم به رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلّم بوده است. مقاله حاضر در فضائل شاهزاده علی اکبر به قلم علامه طهرانی رحمة الله علیه است

کلام شگفت علّامه طباطبایی درباره شعری از ایرج میرزا در رثای حضرت علی اکبر علیه السّلام

آیت الله علوی بروجردی از نوادگان مرحوم آیت الله بروجردی رحمة الله علیه نقل می کنند: یکبار همراه مدّاح معروف (که ملقب به) "علّامه" بود  به منزل مرحوم" علاّمه طباطبایی" رفتیم، در زدیم و خود ایشان آمدند در را باز کردند. رفتیم داخل در اطاق دم در نشستیم و من یادم هست که چایی آوردند و خادمی نبود!، خانمی به در زدند و خود علاّمه طباطبایی بلند شدند و سینه چایی را گرفتند و چون دست ایشان می لرزید من بلند شدم و سینه چایی را گرفتم و خدمت آقایان آوردم.

گریزی ناب از علامه طهرانی در روضه علی اکبر علیه السلام
در کتاب «بحارالانوار» از بعضى از مؤلَّفات اصحاب از ابن عباس ذکر شده است که: چون جنگ صفّین بر پا بود و ما در آن نبرد بودیم على علیه السّلام پسرش: محمّد بن حنفیّه را فرا خواند و به او گفت:
شعری از حافظ درباره حضرت علی اکبر علیه السلام

علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: در شب سوّم ربیع الثّانى یکهزار و چهارصد و دوازده هجریّه قمریّه، أخ الزّوجه حقیر: حجّة الاسلام آقاى حاج سیّد حسن معین شیرازى دامت‏ معالیه در بنده منزل در مشهد مقدّس بودند، و خواب جالبى را نقل نمودند که ذکرش مقرون به لطف است...

روضه حضرت علی اکبر علیه السلام به قلم علامه طهرانی ره

یکی از توصیه های حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به طلاب خواندن روضه در آخر سخنرانی بود و خودشان هم بر همین روش چه در سخنرانی و حتی در کتابت عمل می کردند و می فرمودند: روضه نور منبر است؛ در این مقام روضه ای از علامه درباره حضرت علی اکبر علیه السلام که در تالیفاتشان است نقل می شود.

حکایات (عدم جواز مقایسه شهدا با حضرت علی اکبر علیه السلام)

اوائل انقلاب که افراد زیادی در راه برقراری حکومت اسلام شربت شهادت نوشیدند و بعد از آن هم که جنگ تحمیلی آغاز شده بود و عدّه ای از جوانان پاک و مخلص در جبهۀ جنگ شهید می شدند، برخی این شهدا را با شهدای کربلا مقایسه می کردند و گاه قدم را بالاتر نهاده، آنها را با حضرت علیّ اکبر سلام الله علیه قیاس می نمودند،

منزلت شاهزاده علی اکبر علیه السلام

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: 

على اکبر (علیه السلام) امید دل حضرت امام حسین علیه السلام بود. هم شاخه از یک درخت، و هم پیوند از یک ساق بود، طرز تفکّر و مرام و مقصدش عین آن حضرت بود. کَأنَّهُ هُوَ، بَلْ إنَّهُ هُوَ در اینجا مصداق دارد لهذا در قیامت مقامى پیدا مى‏کند که شهدا و صدّیقین هم ندارند. (امام شناسى، جلد ‏15، صفحه 334)

رَوحِ ریحان (سیری در زندگی حضرت علی اکبر علیه السلام)

 مقالۀ پیش روی برگرفته از سخنرانی های حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در باب زندگی و سیره حضرت علی اکبر علیه السلام است

نفحات الاُنس (عصمت حضرت علی اکبر علیه السلام)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: تمام خوبان عالم را جمع کنید یک تار موی حضرت علی اکبر هم نمی شوند. می دانید حضرت علی اکبر که هستند؟ حضرت علی اکبر در مقام عصمت قرار دارند و خطاب به آن حضرت عرض می کنیم: جعلک من اهل البیت الذین اذهب الله عنهم الرجس و طهرکم تطهیرا. (نور مجرد ج 2 ص 456)

 

عاشورا در پرتو عقل و احساس

وقایع، هرچقدر که مهمّ باشند، نوع نگاه و شکل ترویج و نشر آن در اثربخشی و ماندگاری آن و دریافت هدف از آن نقشی بسزا دارند؛ نگاه منطقی و حقیقی آن را در مسیر خود جاودان و نگاه احساسی و خیالی آن را کمرنگ کرده و از هدف دور می سازد. در مقاله پیش رو، عاشورا از منظر عقل و احساس مورد توجّه قرار گرفته است.

روضه حضرت علی اصغر علیه السلام به قلم علامه طهرانی ره

روضه نور جلسات علم و معرفت است؛ در این مقام روضه ای از مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه درباره حضرت علی اصغر علیه السلام که در تالیفاتشان است نقل می شود.

نفحات الاُنس (ریشۀ شهادت علی اصغر علیه السلام)

عارف کامل حضرت علّامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: اگر خلافت مرد مظلوم على بن أبى طالب علیه السّلام را (غصب نمی کردند و) نمى‏ بردند، تیر حرمله در روز عاشورا به گلوى حضرت على اصغر نمى‏ رسید. (امام شناسى، ج ‏8، ص: 67)

نفحات الانس (اسراری در شهادت حضرت علی اصغر علیه السلام)
عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:
آنچه براى حقیر امرى است یقینى آنکه حضرت علی اصغر علیه السلام به اراده و اختیار خود شهادت را گزید، و
نفحات الاُنس (حضرت سُکینه و علی اصغر از یک مادر بودند)

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند: (حضرت علی اصغر علیه السلام) این طفل شیرخواره مذبوح با سُکَیْنه هر دو از یک مادر بودند مادرشان رَباب

آل الحسین علیه السلام (فرزندان سید الشهدا در کربلا)

در اینکه امام حسین علیه السلام چه تعداد فرزند داشتند، میان مورخین اختلاف است تا جاییکه برخی از اطفال سیدالشهداء علیه السلام از اصل مورد انکار قرار گرفته است؛ حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه در اینباره تحقیقی دارند که از نظر می گذرد.

نفحات الاُنس (عظمت حضرت رقیّه سلام الله علیها)

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه: از آثار بارگاه و حرم ایشان پیداست که شخصیت با عظمتی در اینجا مدفون هستند و ایشان نسبتِ حضرت رقیه را

طلا و مس (برتری حضرت رقیّه نسبت به تمام اولیاء الهی)

پنجم ماه صفر منسوب به شهادت دردانه ابی عبدالله علیه السلام بی بی حضرت رقیه سلام الله علیهاست. یادداشت ذیل از زبان علامه طهرانی رحمة الله دراینباره است

دختری به نام رقیّه (رنجنامه حضرت رقیه سلام الله علیها)
اگرچه بعضی از اصل در وجود شخصیت دختری برای امام حسین علیه السلام به نام رقیه خاتون سلام الله علیها تشکیک کردند اما سیدالطائفتین حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه که به دقت و وسواس در سندیت روایات و صحت اشخاص شهرت دارند بر وجود حضرتش صحه گذاشته و آثاری را برای بارگاه حضرت رقیه بیان می کردند. در ادامه مقاله ای تحت عنوان رنجنامه حضرت رقیه سلام الله علیها تقدیم می گردد.
کتاب "نورالعین" (آداب جامع ظاهری و باطنی زیارت عتبات)

زیارت معصومین علیهم السلام از اوجب واجبات است که هر چه مراعات آداب و اعمال وارده بیشتر باشد بهره زائر بیشتر خواهد بود؛ کتاب حاضر به آداب جامع ظاهری و باطنی عتبات عالیات در عراق می پردازد که حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی را بر اساس متن روایات و با برداشت از سیره بزرگان خصوصا حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به صورت اختصار بیان می کنند.

یک سینه سُخن (توفیقات در آیینه امام حسین علیه السّلام)

حجّة الاسلام حاجّ شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

توفیقات معنوی و مخصوصاً سلب آن، آثارش در رابطه با امام حسین علیه السّلام از همه جا بیشتر و مشهودتر است؛ لذا هر کسی میتواند خودش را در رابطه با حضرت محک بزند و واقف بر امر خویش گردد.

حکایات (مقصود از امام حسین علیه السلام خداست)

در یکی از مسافرتهایی که به جهت زیارت امام حسین علیه السّلام می‌رفتیم، جهت خواندن نمازهای مستحب و واجب توقف کردیم اما رفقای ما عجله داشتند که هر چه سریعتر حرکت کنند و خود را به کربلا برسانند. من به آنها گفتم: آیا قصد ما از زیارت امام حسین علیه السّلام خداست؟ و یا اینکه قصد ما

حکم پوشیدن لباس سیاه در عزاداری سیدالشهداء علیه السلام

یکی از موضوعاتی که درباره عزاداری سید شهیدان حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام مورد بحث است پوشیدن لباس سیاه است ؛ این درحالی است که همگان بر اساس روایات صحیح اذعان دارند که پوشیدن لباس سیاه در غیر موارد ضرورت کراهت دارد، حال سوال این است که آیا این پوشش در عزای امام حسین علیه السلام سنّت است یا خیر؟ حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به این پرسش پاسخ می دهند.

ملکوت و دستور زیارت عاشورا (ویرایش جدید)

برای قرائت کامل و خاصّ زیارت عاشورا دستوراتی از بزرگان رسیده است که در این میان، دستورِ قرائت مرحوم حضرت علّامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه بر اساس تحقیق به صواب نزدیکتر است. در مقاله حاضر حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به تبیین این قرائت می پردازند

محفل اُنس (آداب ظاهری و باطنی حضور درعزاداری سید الشهداء علیه السلام)

 علمای اسلام به عنوان پاسداران نهضت، دوستاران اهل بیت علیهم السلام را همیشه بر سبک صحیح و منطقی عزاداری توصیه می کردند چرا که آسیب به پیکرۀ عزاداری یعنی انحراف، مقاله پیش روی به آداب و سبک عزاداری بر اساس سیره بزرگان و اولیای الهی مخصوصا علامه طهرانی ره اختصاص دارد.

اعمال شب و روز اوّل ماه محرّم الحرام

ماه محرّم ماه اوّل از ماههای قمری و بسیار معظّم و محترم است، علاوه اینکه این ماه ، ماه حُزن اهل بیت علیهم السلام و شیعیان ایشان است؛ برای شب و روز اول این ماه اعمالی است که در پی می آید.

إحرام محرّم، قسمت اول (استقبال از ماهِ محرّم)

سیره معصومین علیهم السلام و بزرگان بر این بوده که در آستانه ماه عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام اصحاب و شاگردان خود را به آمادگی برای استقبال از این ماه و عزاداری سفارش کرده و ایشان را به آداب و لوازم محرم و عزاداری ملتزم می نمودند. حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه به این امر پرداختند که در دو مقاله تقدیم می گردد

إحرام محرّم، قسمت دوّم (استقبال از ماه محرّم)

حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی بر اساس سنت معصومین و سیره استاد بزرگوارشان حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه برای استقبال از ماه محرم و عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام در دو مقاله مطالبی را تحت عنوان آداب و لوازم عزاداری بیان کردند که قسمت دوم آن تقدیم می گردد